ในเดือนกุมภาพันธ์ ปี พ.ศ. 2562 ประเทศไทยมาพร้อมกับระบบการเลือกตั้งรูปแบบใหม่ ที่เรียกว่า ‘ระบบจัดสรรปันส่วนผสม’ ซึ่งเป็นไปตามรัฐธรรมนูญ ปี พ.ศ. 2560
ระบบการเลือกตั้งใจในปัจจุบันเป็นอย่างไร ? มาศึกษากัน
- ส.ส. หรือ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร – มี 2 ประเภท คือ ส.ส. แบบแบ่งเขต และ ส.ส.บัญชีรายชื่อ หรือพรรคการเมืองนั่นเอง มีจำนวนทั้งสิ้น 500 คน ดำรงตำแหน่ง 4 ปี
- ส.ว. หรือ สมาชิกสภาวุฒิสภา – มาการจากแต่งตั้ง มีทั้งสิ้น 200 คน ดำรงตำแหน่ง 5 ปีวาระเดียว
ระบบการเลือกแบบใหม่นี้ เกิดความเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมเป็นอย่างยิ่ง สำหรับประเด็นที่น่าสนใจที่จำเป็นต้องศึกษาได้แก่…
สำหรับระบบเลือกตั้งใหม่ประจำปี พ.ศ. 2562 เรียกว่า ‘ระบบจัดสรรปันส่วนผสม’
- ส.ส. 500 คน แบ่งออกเป็นส.ส.เขต 350 คน / ส.ส.บัญชีรายชื่อ 150 คน
- โดยประชาชนเป็นผู้เลือก ส.ส. แบ่งเขต / ส.ส.บัญชีรายชื่อจะเป็นผู้คิดค้นตามสูตรคำนวณแบบใหม่
- เป็นการเลือกตั้งแบบ One Man One Vote หรือ 1 คน 1 เสียง
- ผู้สมัครส.ส.ประจำเขต ที่ได้คะแนนมากที่สุด ณ เขตนั้น ก็จะได้ขึ้นมาเป็น ส.ส. หากแต่ต้องผ่านเงื่อนไขเมื่อมีคะแนนมากกว่าคะแนนโหวต No ด้วย
- ถ้าผู้สมัคร ส.ส. เขต ได้คะแนนเท่ากัน จะมีการตัดสินให้จับฉลากต่อหน้า กกต. ประจำเขต
- คะแนนเสียงทั้งหมด เมื่อนำมาคำนวณสัดส่วน ก็จะทราบได้ว่าในแต่ละพรรคจะได้จำนวน ส.ส. เท่าใดจากจำนวนที่นั่ง ส.ส. ทั้งหมด
- โดยนายกรัฐมนตรี ไม่จำเป็นต้องเป็น ส.ส. และทางพรรคการเมืองก็จะต้องแจ้งรายชื่อ ของผู้ที่จะเป็น นายกรัฐมนตรีแก่สภา พรรคละไม่เกิน 3 รายชื่อเท่านั้น ต่อมาทางกกต. ก็จะประกาศให้ประชาชนได้พิจารณาเพื่อลงคะแนนเสียงให้แก่พรรคนั้น
การเลือก ส.ส.แบบแบ่งเขต
- สำหรับการเลือกส.ส.แบบใหม่ ประจำปี พ.ศ.2562 จะเหลือบัตรเพียงใบเดียวเท่านั้น หากแต่จะแบ่งออกเป็น ส.ส. 2 ระบบ ได้แก่ ส.ส. แบ่งเขต และ ส.ส.บัญชีรายชื่อ โดยในแต่ละคนก็จะมี 1 คะแนนเสียง
- ในส่วนของ ส.ส. ระบบเขต แบ่งออกเป็น 350 คน โดยผู้สมัครส.ส. จะได้เบอร์ตามที่จับได้ แบบไม่ได้แบ่งเขต
- ยกตัวอย่างให้เห็นภาพ ผู้สมัครของพรรค A ใน กทม. เขต 1 จับได้เบอร์ 9 และ ผู้สมัครของพรรค A ใน กทม. เขต 2 อาจจับได้เบอร์ 1 เป็นต้น เพราะฉะนั้นภายใน 30 เขตเลือกตั้งของ กทม. ก็จะทำให้พรรค A จะแบ่งออกเป็นหลายหมายเลขของผู้สมัคร
เพราะฉะนั้นสำหรับประชาชน จึงจำเป็นต้องมีความระมัดระวังเป็นอย่างสูง ต้องมีสติในการกาบัตร อีกทั้งยังจำเป็นต้องจำเบอร์ของหมายเลขผู้สมัครที่คุณต้องการจะเลือกให้ได้ เพราะฉะนั้นถ้าคุณเลือกผิดเบอร์ คะแนนก็อาจจะตกเป็นของพรรคอื่นที่คุณไม่ได้ตั้งใจจะเลือกได้ สุดท้ายแล้ว ในการนับคะแนน ผู้สมัครส.ส.เขต ที่ได้คะแนนเสียงมากที่สุด ก็จะได้เป็น ส.ส.